Wat is Bonsai?
Bonsai moet gerekend worden tot een uiting van kunst, waarbij de bomen in de natuur als voorbeeld worden gebruikt. Op een kunstmatige manier wordt geprobeerd de natuurlijke boom in miniatuurvorm na te maken.
Het woord Bonsai bevat de Japanse woorden bon (= platte schaal) en sai (= boom). In het Nederlands wordt Bonsai aangeduid als Boom in pot.
Bij het kweken van een miniatuurboom in pot gaat het niet alleen om de boomvorm, maar om het hele plaatje. De schaal en soms ook de tafel moeten volledig in harmonie met elkaar zijn.
Welke boomsoorten zijn geschikt?
In principe zijn alle boomsoorten geschikt. Bonsai is niet een speciale miniboomsoort, maar een gewone loof- of naaldboom. De boom wordt alleen door het toepassen van speciale technieken klein gehouden.
Voor beginners wordt afgeraden om te starten met bomen met grote bladeren of naalden. Deze vragen net wat meer aandacht en kunnen beter worden gebruikt als er meer ervaring aanwezig is.
De meeste Bonsailiefhebbers vinden het werken met inheemse boomsoorten het prettigst. Deze kunnen namelijk het grootste gedeelte van het jaar gewoon buiten staan en hoeven alleen bij strenge en aanhoudende vorst naar binnen worden gehaald.
Maar de tuincentra bieden op de kamerplantenafdeling ook Bonsai´s aan voor binnen. Deze hebben voor de leek vaak alle kenmerken van een echte Bonsai. Maar meestal gaat het hier om commerciële opkweek vanuit het verre oosten, waarbij de echte verfijnde vorming van de boom ontbreekt. Het valt niet mee om dit soort, vaak vrij prijzige, aankopen goed te verzorgen. Door het vervoer, de vele wisselende omstandigheden en de onervarenheid van de eigenaar krijgt de Bonsai het erg moeilijk.
Een Bonsai, zowel voor binnen als voor buiten, vraagt dagelijks om aandacht en verzorging. Het is belangrijk dat met de eigen levensbehoeften en natuurlijke omstandigheden van de boom zoveel mogelijk rekening wordt gehouden. Daarnaast zijn er door het toepassen van de speciale Bonsaitechniek nieuwe behoeften aan toegevoegd. Ten opzichte van de gewone, natuurlijke omstandigheden beschikt de boom nu immers over veel minder grond en wordt hij kunstmatig in een bepaalde vorm gekweekt.
Technieken
Bij de opkweek van een Bonsaiboom worden verschillende technieken toegepast. Denk hierbij aan snoeien, bedraden en spannen van de takken. Deze technieken zijn belangrijk voor het verkrijgen van de juiste vorm van de boom. Vooral een jonge boom vraagt veel aandacht. Het is belangrijk om goed naar de natuurlijke vorm van de boom te kijken. Alleen hierdoor kan een goed eindresultaat bereikt worden.
Om de natuurlijke omstandigheden van de bomen zoveel mogelijk na te bootsen wordt Bonsai in groepen of vrijstaand gekweekt.
Een vrijstaande Bonsai wordt rechtopgaand, hangend (Cascade), met een hellende stam of met veel takken ontspringend vanaf dezelfde plaats (bezem) gevormd.
Voor meerdere bomen of een bos wordt gekozen voor meer stammen. Hierbij wordt de voorkeur gegeven aan een oneven aantal, omdat dit meer harmonie in zich heeft.